تمامی صنایع به میلگرد نیاز دارند، اما میلگرد یکی از مهم‌ترین نیازها در ساخت و ساز است. هیچ ساختمانی بدون میلگرد در ایران ساخته نمی‌شود، چراکه أنواع میلگرد ساده و آجدار نقش اساسی در تقویت سازههای فولادی و بتنی دارند. میلگرد به دو دسته اصلی میلگرد ساده و میلگرد آجدار تقسیم می‌شوند. هر یک از این دو نوع میلگرد دارای ویژگی‌ها، کاربردها و مزایای خاص خود هستند که بر اساس نیازهای پروژه‌ها انتخاب می‌شوند. در این مقاله قصد داریم تفاوت‌های اساسی میان میلگرد ساده و میلگرد آجدار را بررسی کرده و نکات مهمی که در انتخاب و استفاده از این مواد باید مد نظر قرار گیرد را بیان کنیم.
در این مقاله از آهن وان با میلگرد ساده و آجدار آشنا می‌شوید؛ میلگرد ساده و میلگرد آجدار از نظر کاربردها، ویژگی‌های مکانیکی، ویژگی‌های مکانیکی و ویژگی‌های شیمیایی تفاوت دارند.
میلگرد ساده (Plain Rebar)
میلگرد ساده (Plain Rebar)
میلگرد ساده یا Plain Rebar یک مقطع فولادی است که دارای سطحی صاف و بدون هیچ‌گونه آج یا الگوی خاصی است. این نوع میلگرد به دلیل ساختار ساده‌اش به راحتی تولید میشود و هزینه تولید آن نیز معمولاً کمتر است.
کاربردهای میلگرد ساده
- ساخت قطعات صنعتی: میلگرد ساده به طور گسترده در صنایع ماشین‌سازی و تولید قطعات صنعتی استفاده میشود. از آنجا که این میلگردها دارای سطحی صاف هستند، برای تولید قطعاتی که نیاز به شکل‌دهی دقیق دارند، مناسبتر هستند.
- ساخت و ساز: در پروژه‌های ساختمانی، میلگرد ساده به عنوان آرماتور در بتن استفاده میشود. البته به دلیل نبود آج در سطح این میلگرد، استفاده از آن در مواردی که نیاز به چسبندگی بالا با بتن است، کمتر مرسوم است.
- پروژه‌های مهندسی و معماری: در برخی پروژه‌های خاص که نیاز به استفاده از میلگرد با سطح صاف است، میلگرد ساده می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
مزایای میلگرد ساده
- قیمت کمتر: به دلیل فرآیند تولید ساده‌تر، میلگرد ساده معمولاً قیمت کمتری نسبت به میلگرد آجدار دارد.
- شکل‌دهی آسان‌تر: به دلیل سطح صاف و بدون آج، میلگرد ساده راحت‌تر شکل‌دهی و برش داده میشود.
میلگرد آجدار (Deformed Rebar)
ویژگی‌های میلگرد آجدار
میلگرد آجدار یا Deformed Rebar دارای سطحی با الگوها و آجهایی است که به منظور افزایش چسبندگی با بتن طراحی شده‌اند. این آج‌ها می‌توانند به صورت مارپیچ، عرضی یا ترکیبی از هر دو باشند و بسته به نوع و استاندارد تولید، شکل و اندازه‌های متفاوتی دارند.
فهرست محتوا
شاید برای شما جالب باشد: خرید هاش
کاربردهای میلگرد آجدار
سازههای بتنی: میلگرد آجدار به طور گسترده در ساخت سازههای بتنی مانند ساختمان‌ها، پل‌ها، تونل‌ها و سدها استفاده میشود. آج‌های موجود در سطح این میلگردها باعث افزایش چسبندگی با بتن و در نتیجه افزایش مقاومت و دوام سازه می‌شوند.
پروژه‌های عمرانی و زیرساختی: در پروژه‌های بزرگ عمرانی مانند ساخت راه‌ها، پل‌ها و زیرساخت‌های شهری، میلگرد آجدار به دلیل مقاومت بالاتر و چسبندگی بهتر با بتن، انتخاب اول مهندسان است.
سازههای مقاوم در برابر زلزله: در مناطقی که خطر زلزله وجود دارد، استفاده از میلگرد آجدار به دلیل افزایش مقاومت و پایداری سازه‌ها بسیار توصیه میشود.
مزایای میلگرد آجدار
چسبندگی بالاتر با بتن: آج‌های موجود در سطح میلگرد آجدار باعث افزایش چسبندگی با بتن و در نتیجه افزایش مقاومت سازه می‌شوند.
مقاومت بالاتر: میلگرد آجدار دارای مقاومت بالاتری در برابر نیروهای کششی و فشاری است، که این ویژگی برای ساخت سازههای مقاوم و پایدار بسیار مهم است.
کاربرد وسیع‌تر: به دلیل ویژگی‌های برتر میلگرد آجدار، استفاده از آن در پروژه‌های مختلف ساختمانی و عمرانی گسترده‌تر است.
تفاوت‌های اساسی میان میلگرد ساده و میلگرد آجدار
تفاوت در ساختار میلگرد آجدار و میلگرد ساده
- میلگرد ساده: دارای سطحی صاف و بدون آج است.
- میلگرد آجدار: دارای آج‌ها و الگوهایی در سطح خود است که باعث افزایش چسبندگی با بتن میشود.
تفاوت در کاربرد میلگرد آجدار و میلگرد ساده
- میلگرد ساده: بیشتر در پروژه‌هایی استفاده میشود که نیاز به چسبندگی بالا با بتن ندارند، مانند ساخت قطعات صنعتی و برخی پروژه‌های ساختمانی.
- میلگرد آجدار: به طور گسترده در پروژه‌های عمرانی و ساختمانی که نیاز به چسبندگی بالا با بتن و مقاومت بیشتر دارند، استفاده میشود.
تفاوت در قیمت میلگرد آجدار و میلگرد ساده
- میلگرد ساده: به دلیل فرآیند تولید ساده‌تر، معمولاً قیمت کمتری دارد.
- میلگرد آجدار: به دلیل فرآیند تولید پیچیدهتر و ویژگی‌های برتر، معمولاً قیمت بالاتری دارد.
تفاوت در مقاومت میلگرد ساده و میلگرد آجدار
- میلگرد ساده: دارای مقاومت کمتری نسبت به میلگرد آجدار است.
- میلگرد آجدار: دارای مقاومت بالاتری در برابر نیروهای کششی و فشاری است.
تفاوت میلگرد ساده و آجدار بر اساس استانداردها
استانداردهای طراحی میلگرد
- میلگرد ساده: استانداردهای طراحی میلگرد ساده بیشتر بر ابعاد و خواص مکانیکی اولیه مانند مقاومت به کشش و خمش تمرکز دارند.
- میلگرد آجدار: استانداردهای طراحی میلگرد آجدار شامل مشخصات دقیقی در مورد شکل و اندازه آج‌ها، ویژگی‌های سطحی و خواص مکانیکی بهبود یافته مانند مقاومت به کشش و چسبندگی با بتن است.
استانداردهای تولید میلگرد
- میلگرد ساده: تولید میلگرد ساده معمولاً بر اساس استانداردهای ساده‌تری انجام میشود که شامل فرآیند کشیدن فولاد به قطر مورد نیاز و برش آن به طول مشخص است.
- میلگرد آجدار: تولید میلگرد آجدار نیازمند فرآیندهای پیچیده‌تری مانند ایجاد آج‌ها و الگوهای خاص در سطح میلگرد است که باید بر اساس استانداردهای دقیق‌تری انجام شود.
تفاوت میلگرد ساده و آجدار بر اساس مواد تشکیلدهنده
- میلگرد ساده: معمولاً از فولاد کربنی یا فولاد ضعیف تشکیل شده است و بدون هیچ‌گونه آج در سطح تولید میشود.
- میلگرد آجدار: معمولاً از فولاد آجدار تشکیل شده است که به طور معمول دارای مقادیر بیشتری از کربن و سایر عناصر آلیاژی است. این ترکیب شیمیایی موجب ایجاد خصوصیات مکانیکی متفاوتی مانند افزایش مقاومت به کشش و چسبندگی با بتن میشود.
تفاوت میلگرد ساده و آجدار بر اساس روش تولید
میلگرد ساده: این نوع میلگرد معمولاً به وسیله فرآیند کشیدن از قطعه‌های فولادی به قطر مورد نیاز تولید میشود. در این فرآیند، قطعه فولادی ابتدا گرم شده و سپس از طریق ماشینآلات کشیده میشود تا به قطر مطلوب برسد.
میلگرد آجدار: در تولید این نوع میلگرد، برای ایجاد آج‌ها و الگوهای خاص در سطح میلگرد، از فرآیندهای اضافی مانند ریخته‌گری با قالب‌های مخصوص یا استفاده از ماشینآلات خاص برای تشکیل آج‌ها استفاده میشود.
تفاوت میلگرد ساده و آجدار بر اساس شکل‌پذیری
فاوت میلگرد ساده و آجدار بر اساس شکل‌پذیری به شرح زیر است:
- میلگرد ساده:
- شکل‌پذیری آن معمولاً کمتر از میلگرد آجدار است.
- با توجه به ترکیب ساده‌تری که دارد، می‌تواند در فرآیندهای فرم‌دهی و شکل‌دهی مختلف کمتری انعطاف‌پذیر باشد.
- میلگرد آجدار:
- به دلیل وجود آج‌ها و الگوهای خاص در سطح آن، شکل‌پذیری میلگرد آجدار معمولاً بیشتر از میلگرد ساده است.
- این ویژگی باعث میشود که میلگرد آجدار در فرآیندهای فرم‌دهی و شکل‌دهی مختلف، مانند خم کردن و تقویت، انعطاف بیشتری داشته باشد.
تفاوت میلگرد ساده و آجدار بر اساس قدرت جوش‌پذیری
- میلگرد ساده:
- قدرت جوش‌پذیری آن معمولاً کمتر از میلگرد آجدار است.
- به دلیل ترکیب ساده‌تری که دارد، ممکن است نیاز به فرآیندهای جوشکاری خاصی داشته باشد تا اتصالات محکم و با کیفیتی ایجاد شود.
- میلگرد آجدار:
- به دلیل وجود آج‌ها و الگوهای خاص در سطح آن، قدرت جوش‌پذیری میلگرد آجدار معمولاً بیشتر از میلگرد ساده است.
- این ویژگی باعث میشود که جوشکاران بتوانند اتصالاتی با کیفیت و مقاومت مناسب را با استفاده از میلگرد آجدار ایجاد کنند، به ویژه در ساخت سازه‌هایی که نیاز به اتصالات قوی و مقاوم دارند.
روش تولید آلیاژی (آنالیز شیمیایی):
- فولاد با اضافه کردن فروآلیاژها ساخته میشود و سپس شمش تولیدی در فرآیند نورد به شکل موردنظر درمی‌آید.
- میلگردهای تولید شده از این روش، از سطح بیرونی تا مرکز دارای خواص مکانیکی و مشخصات شیمیایی یکسانی هستند.
روش تولید حرارتی (ترمکس):
- شمش فولادی با کلاس آنالیز شیمیایی پایین‌تری استفاده میشود.
- میلگردهای تولیدی با دمای بالا، با عبور یک‌باره از داخل لوله‌های آب خنک می‌شوند.
تفاوت میلگرد ساده و آجدار بر اساس خواص مکانیکی
میلگرد ساده:
معمولاً دارای خواص مکانیکی معمولی است.
مقاومت به کشش و خمش آن نسبتاً متوسط است.
برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت خاص یا چسبندگی خاص با بتن ندارند، مناسب است.
میلگرد A1 (ساده):
- مقاومت کششی مجاز: 360 مگاپاسکال
- مقاومت تسلیم مجاز: 240 مگاپاسکال
- نوع: نرم
میلگرد آجدار:
دارای خواص مکانیکی بهبود یافته است.
مقاومت به کشش و خمش بیشتری نسبت به میلگرد ساده دارد.
افزایش چسبندگی با بتن و افزایش مقاومت در برابر نیروهای خمشی می‌تواند به علت وجود آج‌ها و الگوهای خاص در سطح آن باشد.
میلگردهای آجدار (A2، A3، A4):
- مقاومت کششی و تسلیم مجاز بالاتر نسبت به میلگرد ساده
- نوع: نیمه سخت تا سخت
- شکل ظاهری: آجدار مارپیچ، جناقی و مرکب
تفاوت میلگرد ساده و آجدار بر اساس کاربردها
کاربرد میلگرد ساده
- ساخت قطعات صنعتی: میلگرد ساده به دلیل سطح صاف و قابلیت شکل‌دهی آسان، در صنایع ماشین‌سازی و تولید قطعات صنعتی استفاده میشود.
- ساخت و ساز عمومی: در پروژه‌های ساختمانی که نیاز به چسبندگی بالا با بتن نیست، از میلگرد ساده استفاده میشود.
- تولید مصنوعات فلزی: میلگرد ساده در تولید مصنوعات فلزی مانند لوله‌ها، صفحات فلزی و قطعات ماشینآلات کاربرد دارد.
کاربرد میلگرد آجدار
- سازههای بتنی: میلگرد آجدار به دلیل چسبندگی بالاتر با بتن، در ساخت سازههای بتنی مانند ساختمان‌ها، پل‌ها و تونل‌ها استفاده میشود.
- پروژه‌های عمرانی و زیرساختی: در پروژه‌های بزرگ عمرانی مانند ساخت راه‌ها، پل‌ها و زیرساخت‌های شهری، میلگرد آجدار به دلیل مقاومت بالاتر و چسبندگی بهتر با بتن، انتخاب اول مهندسان است.
- سازههای مقاوم در برابر زلزله: در مناطقی که خطر زلزله وجود دارد، استفاده از میلگرد آجدار به دلیل افزایش مقاومت و پایداری سازه‌ها بسیار توصیه میشود.
تفاوت میلگرد ساده و آجدار بر اساس مزایا و معایب
مزایای میلگرد ساده
- قیمت کمتر: فرآیند تولید ساده‌تر و هزینه‌های کمتر مواد اولیه باعث کاهش قیمت میلگرد ساده میشود.
- شکل‌دهی آسان‌تر: سطح صاف و بدون آج میلگرد ساده، فرآیند شکل‌دهی و برش را آسان‌تر میکند.
- کاربرد گسترده در صنایع مختلف: میلگرد ساده به دلیل خواص مکانیکی عمومی و قابلیت‌های شکل‌دهی، در صنایع مختلف کاربرد دارد.
معایب میلگرد ساده
- چسبندگی کمتر با بتن: سطح صاف میلگرد ساده باعث کاهش چسبندگی با بتن میشود که ممکن است در پروژه‌های ساختمانی خاص، عملکرد مناسبی نداشته باشد.
- مقاومت مکانیکی کمتر: میلگرد ساده دارای مقاومت مکانیکی کمتری نسبت به میلگرد آجدار است.
مزایای میلگرد آجدار
- چسبندگی بالاتر با بتن: آج‌های موجود در سطح میلگرد آجدار باعث افزایش چسبندگی با بتن و در نتیجه افزایش مقاومت سازه می‌شوند.
- مقاومت مکانیکی بالاتر: میلگرد آجدار دارای مقاومت بالاتری در برابر نیروهای کششی و فشاری است.
- کاربرد وسیع‌تر در سازههای بزرگ و مقاوم: به دلیل ویژگی‌های برتر میلگرد آجدار، استفاده از آن در پروژه‌های مختلف ساختمانی و عمرانی گسترده‌تر است.
معایب میلگرد آجدار
- قیمت بالاتر: فرآیند تولید پیچیدهتر و مواد اولیه خاص باعث افزایش قیمت میلگرد آجدار میشود.
- فرآیند تولید پیچیدهتر: تولید میلگرد آجدار نیازمند فرآیندهای اضافی برای ایجاد آج‌ها و الگوهای خاص در سطح میلگرد است.
تفاوت میلگرد ساده و آجدار بر اساس قیمت
قیمت میلگرد ساده
- مواد اولیه ارزان‌تر: مواد اولیه مورد استفاده در تولید میلگرد ساده معمولاً ارزان‌تر است.
- فرآیند تولید ساده‌تر: فرآیند تولید میلگرد ساده معمولاً کم‌هزینه‌تر است، که به کاهش قیمت نهایی محصول کمک میکند.
قیمت میلگرد آجدار
- مواد اولیه گران‌تر: میلگرد آجدار معمولاً از فولاد با کیفیت بالاتر و عناصر آلیاژی بیشتر تولید میشود که هزینه مواد اولیه را افزایش می‌دهد.
- فرآیند تولید پیچیدهتر: تولید میلگرد آجدار نیازمند فرآیندهای اضافی و پیچیدهتر است که به افزایش هزینه تولید منجر میشود.
شاید برای شما جالب باشد: تیرآهن 14
