تیرچه، یک نوع مصالح ساختمانی است که از خمیری یا خمیره مخلوط با خاک یا شن و دیگر مواد افزودنی به صورت قالبهای مستطیلی ساخته میشود و پس از خشک شدن، به عنوان سازههای ساختمانی استفاده میشود.
این مواد به عنوان سازههای دیواری در ساختمانها و بناها استفاده میشوند و به دلیل خصوصیاتی مانند عایقبندی حرارتی و صوتی، مقاومت در برابر آتش و سهولت در ساخت و نصب، بسیار مورد استفاده قرار میگیرند. برای اطلاعات بیشتر درباره خرید میلگرد با دفتر فروش آهن وان در ارتباط باشید.
انواع تیرچه
تیرچهها در انواع مختلفی تولید میشوند، این انواع عبارتند از:
- تیرچه سیمانی: که از مخلوط سیمان، شن، آب و مواد پرکننده ساخته میشود.
- تیرچه گچی: که از مخلوط گچ، آب و مواد افزودنی تولید میشود.
- تیرچه لفافی: که از موادی مانند پلیاستایرن یا فیبرگلاس تولید میشود و خصوصاً برای کاربردهای خاص مانند عایقبندی استفاده میشود.
- تیرچه فولادی: که از ورقهای فولادی با ضخامت مشخص ساخته میشود و به عنوان سازههای باربری در ساختمانها استفاده میشود.
هر کدام از این انواع تیرچهها ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند و بسته به نیازهای ساختمانی، انتخاب میشوند.
تیرچه بتنی
تیرچه بتنی یک نوع تیرچه است که از مخلوط بتن، شن، ماسه، آب و مواد پرکننده دیگر تولید میشود. این تیرچهها به صورت پیشساخته و با ابعاد استاندارد ساخته میشوند و پس از خشک شدن، برای استفاده در ساختمانها و سازههای مختلف به کار میروند. تیرچه بتنی به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار، سازگاری با محیط، مقاومت در برابر آب و حرارت، و همچنین قابلیت شکلدهی آسان، از طرف مهندسین عمران و معماران بسیار مورد استفاده قرار میگیرد.
تیرچه پیش ساخته خرپایی
تیرچههای پیشساخته خرپایی یک نوع تیرچه هستند که در ساختمانها برای ایجاد پلهها یا خرپاها استفاده میشوند. این تیرچهها دارای یک یا دو سطح مرتبط با یکدیگر هستند و با استفاده از آنها میتوان پلههای متفاوت در ساختمان ایجاد کرد. از مزایای استفاده از تیرچههای پیشساخته خرپایی میتوان به سهولت و سرعت در نصب، کاهش هزینهها و کیفیت بالا اشاره کرد. این تیرچهها از جنس بتن یا فولاد ساخته میشوند و در اندازهها و ابعاد مختلفی قابل تهیه میباشند تا با نیازهای مختلف ساختمانی سازگار باشند.
فهرست محتوا
تیرچه فوندوله دار
تیرچه فوندوله دار یک نوع تیرچه است که برای استفاده در ساختمانها و بناهایی با بارهای سنگین و نیاز به پشتیبانی اضافی زیر سازه استفاده میشود. این تیرچهها در قسمتهایی از ساختمان که بارهای سنگینی را تحمل میکنند، نصب میشوند. این تیرچهها دارای فوندولههایی در سطح زیر خود هستند که به عنوان نقاط پشتیبانی برای بارهای ساختمان عمل میکنند. این نوع تیرچهها معمولاً از بتن تقویت شده یا فولاد ساخته میشوند و در ابعاد و اندازههای مختلفی قابل تهیه میباشند، بسته به نیازهای مختلف ساختمانی.
تیرچههای با قالب سفالی، یا به عبارت دیگر تیرچههای فوندوله دار، یک نوع تیرچه هستند که مشخصات آنها در حالت کلی مانند تیرچههای ردیف الف است. با این تفاوت که در این نوع تیرچهها از یک قالب سفالی برای ریختن بتن اطراف میلگردهای اصلی استفاده میشود. به این دلیل، این تیرچهها اصطلاحا به نام تیرچههای فوندوله دار شناخته میشوند.
شاید برای شما جالب باشد: خرید هاش
تیرچه کرومیت
تیرچه کرومیت یک نوع تیرچه است که به عنوان یکی از مواد ساختمانی استفاده میشود. این تیرچهها از موادی مانند خاک رسی، خاک لومی، آهک و سایر مواد پرکننده تشکیل شدهاند که با اضافه کردن مقدار کروم به ترکیب، مقاومت بیشتری در برابر حرارت و آتش به دست میآورند. به عنوان مثال، این تیرچهها برای استفاده در محیطهایی که با دماهای بالا یا خطر انفجار روبرو هستند، مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین، از آنها برای ساخت دیوارها، سقفها و سایر سازههای ساختمانی در محیطهای صنعتی و پتروشیمی استفاده میشود.
مشخصات فیزیکی تیرچه بتنی
تیرچه بتنی، عضوی از خانواده پیشساختههای ساختمانی است که از ترکیب بتن و آرماتورهای فولادی تشکیل شده است. این تیرچهها با قرارگیری بلوکها بین خود به عنوان قالب و ریختن بتن پوششی در محل، یک مقطع مرکب تی شکلی را ایجاد میکنند. تیرچهها به دو نوع خرپایی و پیشتنیده تولید میشوند. ابعاد تیرچهها بسته به نوع و میزان بار زنده، دهانه و فواصل آنها متفاوت است. حداقل ضخامت بتن تیرچه ۴۰ میلیمتر و حداقل عرض آن ۱۰۰ میلیمتر است. میلگردهای کششی و فشاری اصلی دارای آجدار با حداقل قطر ۸ میلیمتر و میلگردهای مهاری از نوع ساده با حداقل قطر ۶ میلیمتر هستند. در فرآیند ساخت، وزن بلوکها و بتن توسط تکیهگاههای موقت تحمل میشود. بعد از حصول مقاومت بتن، تیرهای T شکل بتنی به هم چسبیده و مجاور هم، لنگر خمشی حاصل از بارهای قائم سقف را تحمل کرده و به تیرهای اصلی یا تکیهگاهها منتقل میکنند.
مراحل بارگذاری تیرچه
تیرچهها در سه مرحله تحت بارگذاری قرار میگیرند:
- در مرحله اول، تیرچه در حین حمل و نقل وزن خود را تحمل میکند.
- در مرحله دوم، تیرچه به تنهایی در زمان اجرای سقف، بار مرده ناشی از اجزای سقف و بارهای حین اجرا را بین تکیهگاههای موقت تحمل میکند. این مرحله تا قبل از حصول مقاومت بتن ریخته شده ادامه دارد.
- در مرحله سوم، پس از حصول مقاومت بتن ریخته شده، تکیهگاههای موقت برداشته میشوند و تیرچه به عنوان عضو کششی مقطع T شکل، بار ناشی از بارهای مرده و زنده در هنگام بهرهبرداری را تحمل میکند.
انواع تیرچه پیش ساخته خرپایی
تیرچههای پیشساخته خرپایی از اتصال خرپای فولادی و سطح بتنی تشکیل شدهاند. این تیرچهها دو نوع مختلفی دارند:
- با استفاده از قالب ماندگار (معمولاً قالب سفالی)، که به آنها تیرچههای کفشکدار یا تیرچههای فوندولهدار هم میگویند.
- بدون استفاده از قالب ماندگار.
این تیرچهها برای تحمل بارگذاری در مراحل مختلف از اجزایی همچون آرماتورهای کششی، آرماتورهای عرضی، آرماتورهای بالایی، پاشنه بتنی، آرماتورهای تقویتی و آرماتورهای کمکی اتصال تشکیل شدهاند.
مشخصات فیزیکی تیرچه پیش ساخته پیش تنیده
تیرچههای پیشساخته پیشتنیده یک نوع تیرچه است که تنها در کارخانههای مجهز تولید میشود. این تیرچهها از مقطع بتنی T شکل با رده مقاومت C35 و بالاتر و مفتولهای فولادی با مقاومت بالا (معمولاً 1750 تا 1900 نیوتن بر میلیمتر مربع) تشکیل میشوند. در فرآیند ساخت، مفتولها پیش از ریختن بتن توسط جکهایی تحت کشش معین قرار داده میشوند و سپس بتن ریخته میشود. پس از تعیین مقاومت لازم بتن، مفتولها آزاد میشوند و بتن تحت تنش فشاری قرار میگیرد. استفاده از تیرچههای پیشتنیده معمولاً در سقفهای بلوکی برای اماکن با بار زنده و نیمه صنعتی رایج است. این تیرچهها معمولاً در کارخانهها ساخته میشوند، به این معنی که قبل از ریختن بتن، سیمهای وایر با روشهای مورد تایید کشیده میشوند و سپس بتن ریخته میشود، و پس از گیرش بتن، کابلها آزاد میشوند.
مشخصات فیزیکی تیرچه کرومیت
تیرچههای فلزی با جان باز یا تیرچه کرومیت، از ترکیب بال فوقانی از یک تسمه یا دو میلگرد و بال تحتانی از یک تسمه تشکیل شدهاند. دو بال توسط یک میلگرد خم شده، که نقش جان باز را ایفا میکند، به یکدیگر متصل میشوند. این تیرچهها از بلوکهای پیشساخته بتنی، سفالی یا طاق ضربی به عنوان فاصله استفاده میکنند. این تیرچهها بر اساس ضوابط انجمنهای تیرچههای فولادی و ساختمانهای فولادی آمریکا طراحی و اجرا میشوند و نیازی به شمع بندی در فرآیند اجرایی ندارند. عملیات بتنریزی در این تیرچهها مشابه سقفهای تیرچه و بلوک معمولی است. این تیرچهها به صورت خرپاهای ویژه دوسر ساده اجرا میشوند و در سه مرحله تحت بارگذاری قرار میگیرند: در مرحله اول حمل و نقل، بار ناشی از وزن خود را تحمل میکنند. در مرحله دوم، در زمان اجرای سقف، بار مرده سقف و بار زنده عوامل اجرایی را در حد فاصل تکیهگاههای تیرچه تحمل میکنند. در مرحله سوم و پس از گرفتن بتن، مقطع مرکب تیرچه و بتن تمامی بارهای وارده به سقف را تحمل میکند.
مزایای استفاده از تیرچه
استفاده از تیرچهها در ساخت و ساز دارای مزایای زیادی است:
- افزایش استحکام ساختمانی: تیرچهها به عنوان عناصر اصلی سازه، به توزیع بارها و افزایش استحکام ساختمان کمک میکنند.
- کاهش هزینه و زمان ساخت: استفاده از تیرچههای پیشساخته و فوندولهدار باعث کاهش زمان و هزینههای ساخت میشود، زیرا این تیرچهها به صورت آماده به محل نصب میشوند.
- تنوع در ابعاد و انواع: تیرچهها در انواع مختلف و با ابعاد متفاوتی قابل تولید هستند، که این امر به تناسب با نیازهای مختلف ساختمانی کمک میکند.
- مقاومت در برابر زلزله: تیرچههای فولادی و بتنی به دلیل استحکام و انعطاف پذیریشان، مقاومت خوبی در برابر زلزله دارند.
- استفاده مستقیم در تزئینات: برخی از تیرچهها به عنوان عناصر زیبایی در طراحی داخلی ساختمان استفاده میشوند.
- بازیافت پذیری: موادی مانند بتن و فولاد که در تیرچهها استفاده میشوند، قابلیت بازیافت دارند که این امر از نظر محیط زیستی بسیار مهم است.
معایب استفاده از تیرچه
استفاده از تیرچهها در ساخت و ساز، همچنین ممکن است با برخی معایب همراه باشد:
- وزن: تیرچهها، به خصوص تیرچههای بتنی، دارای وزن زیادی هستند که ممکن است نیاز به سازههای قویتر و همچنین هزینههای بیشتر در حمل و نقل داشته باشد.
- هزینه: تولید و نصب تیرچهها ممکن است هزینههای بالایی داشته باشد، به خصوص اگر نیاز به استفاده از تیرچههای سفارشی یا پیچیده باشد.
- محدودیتهای طراحی: طراحی ساختمانها با استفاده از تیرچهها ممکن است محدودیتهایی داشته باشد، به خصوص در مورد ارتفاع و تنوع شکلی.
- حمل و نقل: حمل و نقل تیرچهها به محل نصب ممکن است با مشکلاتی مواجه شود، به ویژه در مواردی که مسافت طولانی یا دسترسی محدود به محل ساختمان وجود دارد.
- زمان نصب: نصب تیرچهها ممکن است زمانبر باشد، به خصوص اگر نیاز به تهیه و نصب قالبهای خاص و یا اجرای عملیات پیچیده باشد.
- مشکلات نصب و تنظیمات: خطاهای نصبی و تنظیمات نادرست میتواند منجر به مشکلاتی در ساختمان شود که ممکن است نیاز به هزینههای اصلاحی داشته باشد.
استانداردهای طراحی و ساخت تیرچه طبق مقررات ایران
در ایران، طراحی و ساخت تیرچهها بر اساس استانداردها و مقررات ملی و بینالمللی صورت میپذیرد. برخی از استانداردها و مقررات مهم در این زمینه عبارتند از:
- استاندارد ملی ایران شماره ۲۷۱۶: این استاندارد به طراحی و اجرای سازههای بتنی تقویت شده با فولاد مرتبط میشود که تیرچهها نیز در این دسته قرار دارند.
- استاندارد ملی ایران شماره ۲۶۸۶: این استاندارد به نحوه طراحی و ساخت تیرچههای بتنی مسلح معمولی اختصاص دارد.
- استاندارد ACI 318: این استاندارد بینالمللی به طراحی و ساخت سازههای بتنی مسلح اختصاص دارد و در ایران نیز برای برخی موارد بهکار میرود.
- استاندارد AISC 360: این استاندارد بینالمللی به طراحی و ساخت سازههای فولادی اختصاص دارد که ممکن است برای تیرچههای فولادی مورد استفاده قرار بگیرد.
- استانداردهای ملی و منطقهای مرتبط با ساختمانها و سازههای فولادی و بتنی.
این استانداردها و مقررات، معمولاً توسط سازمانها و ادارات مربوطه مانند معاونت برنامهریزی و نظارت راهبری راه و شهرسازی، سازمان ملی استاندارد، وزارت راه و شهرسازی و سایر سازمانها و نهادهای مرتبط تدوین و اجرا میشوند.
خصوصیات میلگرد استفاده شده در تیرچه
میلگردهای مورد استفاده در تیرچهها باید برای ارائه استحکام و انعطافپذیری مناسب، خصوصیات خاصی داشته باشند. برخی از خصوصیات مهم میلگردهای استفاده شده در تیرچهها عبارتند از:
- مقاومت کششی: میلگردها باید دارای مقاومت کششی مناسب باشند تا بارهای ناشی از فشار و کشش را تحمل کنند.
- مقاومت فشاری: در صورتی که تیرچهها مورد فشار قرار میگیرند، میلگردها باید دارای مقاومت فشاری مناسبی باشند تا فشارهای عمودی را تحمل کنند.
- خواص انعطافپذیری: میلگردها باید انعطافپذیری کافی داشته باشند تا بتوانند به اندازه کافی انحنایی داشته باشند و افت تیرچه را تحمل کنند.
- پایداری شیمیایی: میلگردها باید در برابر عوامل شیمیایی مختلف مانند رطوبت، اسیدها و بازها مقاوم باشند تا دوام و استحکام سازه را تضمین کنند.
- اتصالپذیری: میلگردهای باید قابلیت اتصال موثر با بتن و دیگر اجزای تیرچهها را داشته باشند تا استحکام و پایداری تیرچه را افزایش دهند.
- عیار و ابعاد مناسب: میلگردها باید دارای عیار و ابعاد مناسب برای تناسب با طرح و مشخصات تیرچهها باشند.
توجه به این خصوصیات میلگردها از اهمیت بسیاری برخوردار است زیرا این عناصر مستقیماً بر استحکام و پایداری سازهها تأثیر میگذارند.
میلگردهای مورد استفاده در تیرچه
میلگردهای مورد استفاده در تیرچهها از انواع مختلفی تشکیل شدهاند، از جمله:
- میلگرد ممان منفی که در دهانه تیرچه قرار میگیرد و برای جلوگیری از خمش تیرچه استفاده میشود.
- میلگرد اوتکا که در انتهای تیرچه قرار میگیرد و برای جلوگیری از حرکت تیرچه در هنگام تحمل بارهای وارده استفاده میشود.
- میلگرد زیگزاگ یا گوشواره که برای تقویت تیرچه و جلوگیری از خمش آن استفاده میشود.
- میلگرد اتصالی که برای اتصال تیرچهها به یکدیگر استفاده میشود، معمولا از میلگردهای ساده یا آجدار ساخته میشود.
علاوه بر این، در برخی موارد از قطعات دیگری مانند میلگردهای حرارتی نیز برای جلوگیری از ترک خوردگی بتن در اثر تغییرات دمایی استفاده میشود.
بهترین نوع میلگرد برای ساخت تیرچه
بهترین نوع میلگرد برای ساخت تیرچه به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله نوع و مقدار بارهایی که تیرچه باید تحمل کند، شرایط زیست محیطی، قوانین و استانداردهای محلی، و همچنین مواد و فناوریهای موجود در بازار. اما در کل، میلگردهای فولادی با مشخصات استاندارد و مطابق با استانداردهای ملی و بینالمللی معمولاً به عنوان بهترین گزینه برای ساخت تیرچه محسوب میشوند.
به طور خاص، میلگردهای با مقاومت و استحکام کششی بالا و با کیفیت مناسب، با انعطافپذیری مناسب و مقاومت در برابر شرایط زیست محیطی، بهترین گزینه برای ساخت تیرچه هستند. همچنین، توجه به استانداردها و مقررات ملی و بینالمللی، به همراه استفاده از مواد با مارک و تاییدیههای معتبر، نقش مهمی در انتخاب بهترین نوع میلگرد برای ساخت تیرچه دارد.
در نهایت، انتخاب بهترین نوع میلگرد برای ساخت تیرچه به عهده مهندسان و طراحان سازه و با توجه به شرایط خاص هر پروژه است، بنابراین همیشه توصیه میشود که با مشاوره متخصصان و رعایت استانداردها و مقررات صنعتی، انتخاب مناسبی را انجام دهید.
محدودیت های استفاده از تیرچه
محدودیتها و ضوابط مربوط به سقف تیرچه به شرح زیر است:
- فاصله بین تیرچهها نباید بیشتر از 70 سانتیمتر باشد.
- استفاده از بهترین و باکیفیتترین نوع میلگرد ضروری است.
- ضخامت بتن بالای سقف تیرچه باید حداقل 5 سانتیمتر باشد.
- فاصله قالببندی و شمعبندی در جهت عمود بر تیرچه باید 1 تا 1.2 متر باشد.
- فاصله مجاز میلگرد کششی از لبه پایین بلوک حدوداً 10 میلیمتر است و بیش از این اجازهی فاصله ندارد.
- فاصله بین دو سطح عمودی بلوکهای کنار هم در یک طرف تیرچه، نمیتواند کمتر از 6-5 سانتیمتر باشد.
- حداقل مساحت مقطع آهنهای طولانی کلاف باید نصف مقادیر میلگرد کششی تیرچه باشد.
نحوه محاسبه میلگرد تیرچه
راهنما و روش محاسبه میلگرد تیرچه مهم است برای متخصصین و مهندسان سازه. انتخاب بهترین نوع میلگرد برای ساخت تیرچه بستگی به شرایط آب و هوایی و نوع سازه دارد. برای محاسبه میلگرد تیرچه، از جدولی استفاده میشود که مشخصات آرماتور را تعیین میکند. میلگردگذاری و بارگذاری میلگرد مرده و زنده مطابق با مقررات ملی ساختمان محاسبه میشود. اتصال تیرچه و میلگرد با مقاطع فولادی خاص مانند میلگرد اوتکا امکانپذیر است، اما نیاز به دقت و نظم دارد و مشاوره از افراد متخصص مهم است.
نکات ضروری در امتخاب میلگرد تیرچه
میلگرد اوتکا بهترین گزینه برای ساخت تیرچه است، زیرا شکل و استاندارد منحصر به فرد آن این انتخاب را توجیه میکند. کیفیت بالای اوتکا از اهمیت بالایی برخوردار است و میتواند دوام و استحکام سازه را تضمین کند. استفاده از این نوع میلگرد میتواند ارتعاشات وارد به سازه را کاهش دهد و عملیات مقاومسازی را تقویت کند، به خصوص در سقفهای تیرچه بلوک. برای خرید میلگرد اوتکا و راهنمایی در این زمینه، میتوانید با کارشناسان آهن وان تماس بگیرید و سفارش خود را ثبت کنید.
برای انجام این کار، به نکات زیر توجه کنید:
- میلگردها را در یک محل مناسب در کارگاه قرار دهید تا قطع و خم کردن آنها راحتتر باشد.
- میلگردهایی با قطر یکسان را از هم جدا کنید.
- میلگردهای آجدار را انتخاب کنید؛ معمولا برای تیرچه از میلگردهای A2 و A3 استفاده میشود.
- از منابع معتبر و شناختهشده برای خرید بهترین میلگرد استفاده کنید تا دوام و استحکام سازه تضمین شود.
اهمیت میلگرد تیرچه در مقاومت سازه
میزان مقاومت بخشهای مختلف سازه در برابر نیروهای خمشی و کششی، به نوع میلگرد مورد استفاده در تیرچه، ویژگیهای شیمیایی و مکانیکی آن، و ارتباط بین فولاد و بتن بستگی دارد. بنابراین، مهندسان و متخصصان باید در انتخاب میلگرد تیرچه دقت کامل را به خرج دهند و از بهترین برند میلگرد موجود در بازار استفاده کنند.
قیمت تیرچه
قیمت تیرچه متاثر از عوامل مختلفی است از جمله ابعاد، نوع مواد استفاده شده (بتنی، فولادی، پیشتنیده)، استاندارد و کیفیت مواد، نوع و سطح پوشش مواد، شرایط بازار و قوانین محلی. به طور کلی، برای دریافت قیمت دقیق تیرچه، بهتر است با کارشناسان فروش ما در آهن وان تماس گرفته و از آخرین قیمتها مطلع شوید.
شاید برای شما جالب باشد: تیرآهن 14
جمع بندی آهن وان
تیرچهها عناصر مهمی در ساختمانها هستند که برای انتقال بارها به ستونها و پایهها استفاده میشوند. آنها از موادی مانند بتن مسلح و فولاد ساخته میشوند و میتوانند انواع مختلفی داشته باشند، از جمله تیرچههای فولادی، بتنی و پیشتنیده. تیرچهها در سهمرحله بارگذاری مورد استفاده قرار میگیرند: مرحله اول که تحت بارهای وزن خود قرار میگیرند، مرحله دوم که بارهای مرده و زنده را تحمل میکنند و مرحله سوم که بعد از حصول مقاومت بتن به عنوان عضو کششی عمل میکنند. از آنجایی که تیرچهها نقش مهمی در استحکام و پایداری ساختمان دارند، انتخاب مواد با کیفیت و استاندارد برای تیرچهها بسیار حیاتی است.