لوله‌های فولادی به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: لوله‌های بدون درز (Seamless pipe) و لوله‌های سیاه درزدار (Welded steel pipe). این دو نوع لوله به دلیل تفاوت در روش تولید، خواص و ویژگی‌های متفاوتی دارند. هر دو نوع لوله دارای مزایا و کاربردهای خاص خود هستند.
لوله‌های بدون درز به دلیل ساختار یکپارچه و مقاومت بالا، برای استفاده در شرایط سخت و فشارهای بالا مناسب هستند. در مقابل، لوله‌های سیاه درزدار با داشتن قیمت مناسب‌تر و فرآیند تولید سریع‌تر، در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای انتخاب و خرید لوله‌های مناسب برای پروژه‌های خود و همچنین اطلاع از قیمت‌ها، ادامه این مطلب را دنبال کنید. با آهن وان همراه باشید تا با بررسی دقیق‌تر تفاوت‌ها و مزایا، بهترین انتخاب را داشته باشید.
فهرست محتوا
لوله درزدار
لوله‌های درزدار یا درز جوش، از جنس ورق فولادی ساخته میشوند. در فرآیند تولید، ورق فولادی به شکل استوانه در آمده و سپس لبه‌های آن به هم جوش داده میشود. به این دلیل این نوع لولهها به نام لوله‌های درزدار یا درز جوش شناخته میشوند. دو نوع اصلی از لوله‌های درزدار وجود دارند: لوله‌های درز مارپیچ و لوله‌های درز مستقیم. لوله‌های درز مارپیچ به دلیل ساختار مارپیچی خود، معمولا در سایزهای بزرگتر تولید میشوند و برای کاربردهایی که نیاز به قطرهای بزرگتر دارند، مناسب هستند. از سوی دیگر، لوله‌های درز مستقیم به صورت خطی جوش داده میشوند و معمولاً در سایزهای کوچکتر تولید میشوند.
اتصالات جوشی درزدار نیز از همین لوله‌های درزدار تولید میشوند، که به دلیل فرآیند تولید مشابه، خواص و ویژگی‌های مکانیکی مشابهی با لوله‌های درزدار دارند. این لولهها و اتصالات جوشی آنها برای مصارف متنوعی از جمله ساخت و ساز، انتقال سیالات، و سیستم‌های تهویه مطبوع استفاده میشوند.
از آنجا که تولید این نوع لولهها دارای هزینه کمتر و فرآیند ساخت ساده‌تری است، آنها برای بسیاری از پروژه‌های صنعتی و ساختمانی انتخاب مناسبی هستند.
لوله مانیسمان
لوله‌های مانیسمان یا لوله‌های بدون درز، نوعی لوله فولادی هستند که از فولاد شمس تولید میشوند و یک استوانه بدون درز را شکل می‌دهند. این لولهها دارای ساختاری یکپارچه هستند و در طول آنها هیچگونه درز جوشی مشاهده نمی‌شود.
اتصالات جوشی مانیسمان نیز از همین لوله‌های بدون درز تولید میشوند. این اتصالات به دلیل ساختار یکپارچه و بدون درز لوله‌های مانیسمان، دارای خواص مکانیکی متناسبی با آنها هستند و برای استفاده در انواع مختلفی از صنایع از جمله صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و ساخت و ساز مناسب می‌باشند.
لوله‌های مانیسمان به دلیل خواص مکانیکی بالا و عدم وجود درز جوشی، برای استفاده در شرایط سخت و نیازمند به مقاومت بالا، انتخابی عالی هستند. این لولهها به طور گسترده در انواع سیستم‌های انتقال سیالات، لوله‌های خنک کننده، و بسیاری از اعمال صنعتی دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
جنبه‌های تفاوت لوله درزدار و مانیسمان
- مقاومت و استحکام:
لوله‌های بدون درز به دلیل ساختار یکپارچه، استحکام و مقاومت بیشتری نسبت به لوله‌های درزدار دارند. وجود درز در لوله‌های درزدار سبب کاهش استحکام و مقاومت آنها میشود.
- تحمل فشار و بروز ترک:
لوله‌های بدون درز معمولاً تحمل فشار بالاتری نسبت به لوله‌های درزدار دارند. درزهای موجود در لوله‌های درزدار سبب کاهش توانایی آنها در تحمل فشار و افزایش احتمال بروز ترک میشود.
- روش تولید:
لوله‌های بدون درز اغلب به روشهای نورد گرم و سرد، اکستروژن و کشش سرد تولید میشوند، در حالی که لوله‌های درزدار اغلب به روش نورد گرم و جوشکاری تولید میشوند.
- مقاومت در برابر شرایط محیطی و خوردگی:
لوله‌های بدون درز به دلیل عدم وجود فضا و منفذ جهت نفوذ مواد، مقاومت خوردگی بیشتری نسبت به لوله‌های درزدار دارند.
- قابلیت اتصال به تجهیزات و سرعت اجرا:
لوله‌های درزدار به دلیل امکان جوشکاری، قابلیت اتصال بسیار خوبی دارند و سرعت اجرا بالاتری دارند. اما لوله‌های بدون درز به دلیل ساختار یکپارچه خود، قابلیت اتصال کمتری دارند.
- کیفیت ظاهری:
لوله‌های بدون درز معمولاً دارای کیفیت ظاهری بهتری نسبت به لوله‌های درزدار هستند، اما با اعمال پولیش به لوله‌های بدون درز، کیفیت ظاهری آنها بهبود می‌یابد.
لوله‌های فولادی بدون درز از شمش فولادی (billet) به عنوان ماده اولیه تولید میشوند. در فرآیند نورد گرم، عیوب سطحی شمش حذف نمی‌شوند و تنها پس از تکمیل فرآیند تولید، با عملیات پولیش و صیقل دادن، سطح لولهها به درخشندگی می‌رسد. این فرآیند نهایی می‌تواند به مقدار محدودی از عیوب در سطح کمک کند.
از سوی دیگر، لوله‌های فولادی درزدار از کویل‌های نورد گرم به عنوان ماده اولیه ساخته میشوند. کیفیت سطح کویل‌های نورد گرم به عنوان معیار کیفیت نهایی لولهها مورد استفاده قرار می‌گیرد و امکان کنترل دقیق تر آن وجود دارد. به دلیل کیفیت بالاتر سطح کویل‌های نورد گرم، لوله‌های فولادی درزدار دارای کیفیت سطح بهتری نسبت به لوله‌های فولادی بدون درز هستند.
- ابعاد و مشخصات فنی:
ابعاد و مشخصات فنی لوله‌های بدون درز و درزدار متفاوت است و تحت تأثیر روش تولید، جنس و مصالح مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- قیمت:
لوله‌های بدون درز به دلیل فرآیند تولید دشوارتر و استحکام بیشتر، قیمت بالاتری نسبت به لوله‌های درزدار دارند.
- فرآیند قالب گیری
لوله‌های فولادی درزدار ابتدا با جوشکاری مخصوص به وسیله نوار استیل باریک فولاد برش داده میشوند. سپس با استفاده از فرآیند قالب‌گیری سرد، به شکل لوله‌ای پیچیده تبدیل میشوند. در این فرآیند، جوش درز لوله انجام میشود و سپس محل جوش بیرونی کاملاً پولیش و صیقل داده میشود تا در نهایت هیچ برآمدگی یا نقطه ضعفی در سطح لوله وجود نداشته باشد.
لوله‌های فولادی بدون درز از طریق فرآیند کشش گرم به شکل استوانه‌ای قالب‌گیری میشوند. این فرآیند باعث میشود که هیچ درزی در ساختار لوله مشاهده نشود، به دلیل استفاده از مواد اولیه یکپارچه و فرآیند تولید بدون درز.
- فرآیند جوشکاری
در ترکیب شیمیایی، این دو نوع لوله دارای تفاوت‌های مهمی هستند، به ویژه در جنبه‌های مربوط به جوشکاری. لوله‌های فولادی بدون درز باید با رعایت دقیق استانداردهای ASTM و ترکیب شیمیایی خاصی که شامل عناصری مانند سیلیکون، گوگرد، منگنز، اکسیژن و مثلث فریت است، تولید شوند. این ترکیبات شیمیایی به منظور بهبود انتقال حرارت جوش و اطمینان از نفوذ جوش به درستی در هنگام جوشکاری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
از طرفی، لوله‌های فولادی درزدار که از کویل‌های نورد گرم تولید میشوند، نیز دارای ترکیب شیمیایی خاصی هستند که بر اساس استانداردهای مشخص تولید میشوند. این ترکیبات شیمیایی معمولاً متفاوت از ترکیبات استفاده شده در لوله‌های بدون درز است و برای جوشکاری در شرایط مختلف، از جمله شرایط بیشینه‌ی فشار و دما، بهینه شده‌اند.
بنابراین، این تفاوت‌ها در ترکیبات شیمیایی باعث میشود که عملیات جوشکاری لوله‌های فولادی درزدار به طور معمول آسان‌تر و با کیفیت بهتری انجام شود، در حالی که لوله‌های بدون درز ممکن است به دلیل عدم وجود ترکیبات شیمیایی معین، در برخی شرایط جوشکاری ناپایداری نشان دهند و عملیات جوشکاری آنها ممکن است مشکل‌دار باشد.
- اندازه دانه
اندازه دانه فلز معمولاً به دمای عملیات حرارتی وابسته است و در یک زمان با درجه حرارت مشخص، اندازه‌ها به یکدیگر نزدیک هستند. در نتیجه، اندازه دانه در لوله‌های فولادی بدون درز و درزدار پس از آنیل کردن، تقریباً یکسان است. اما در لوله‌های شکاف‌دار، که حداقل عملیات سرد کردن را طی می‌کنند، اندازه دانه کوچکتر از لوله‌های فولادی درزدار است؛ در غیر این صورت، اندازه دانه در هر دو نوع لوله مشابه است.
اکثر تولیدکنندگان لوله‌های فولادی بدون درز در چین، لوله‌هایی با اندازه حداکثر 20 اینچ (508 میلی‌متر) تولید می‌کنند. در برخی مناطق دیگر به دلیل محدودیت‌های تجهیزات، اندازه‌های کمتری نظیر 16 اینچ (406.4 میلی‌متر) تولید میشود. در صورت نیاز به اندازه‌های بزرگتر، معمولاً از ماشینکاری با انبساط گرم استفاده میشود. با این حال، کیفیت این لولهها را نمی‌توان به راحتی با کیفیت لوله‌های فولادی بدون درز مقایسه کرد، زیرا لوله‌های درزدار محدودیت‌های مشابهی را ندارند و اندازه‌های بزرگتری در دسترس هستند.
سوالات متداول
لوله درزدار: این نوع لولهها به وسیله جوشکاری دو لبه ورق تولید میشوند و در طول لوله مشخصات درز قابل مشاهده است.
– لوله مانیسمان: این نوع لولهها به صورت یکپارچه بدون درز تولید میشوند و هیچ درزی در طول لوله وجود ندارد.
لوله مانیسمان به دلیل ساختار یکپارچه خود از استحکام و دوام بالاتری نسبت به لوله درزدار برخوردار است.
– لوله درزدار، به دلیل وجود درزها، معمولا مقاومت کمتری نسبت به لوله مانیسمان دارد.
بله، لوله مانیسمان حتی با متریال مشابه با لوله درزدار، تحمل فشار بالاتری دارد. این به دلیل عدم وجود درز در ساختار آن است.
لوله مانیسمان اغلب به روشهای نورد گرم و سرد، اکستروژن و کشش سرد تولید میشود.
– لوله درزدار اغلب به روش نورد گرم و جوشکاری تولید میشود.
بله، لوله مانیسمان به دلیل عدم وجود فضا و منفذ جهت نفوذ مواد، مقاومت خوردگی بیشتری دارد. در حالی که لوله درزدار به دلیل وجود درزها، آسیب‌پذیری بیشتری در برابر عوامل خوردگی دارد.
بله، به دلیل فرآیند تولید دشوارتر و استحکام بیشتر، قیمت لوله مانیسمان بالاتر از قیمت لوله درزدار است.
شاید برای شما جالب باشد: تیرآهن 14
جمع بندی آهن وان
لوله درزدار با وجود وجود درزهای جوشکاری در ساختار خود، مقاومت کمتری نسبت به لوله مانیسمان دارد و در معرض خطر بروز ترک تحت فشار قرار می‌گیرد. این نوع لولهها بیشتر به روشهای جوشکاری تولید میشوند و در مقابل خوردگی آسیب‌پذیری بیشتری دارند. از طرف دیگر، لوله مانیسمان بدون درز و یکپارچه است و دارای استحکام و دوام بالاتری است. این لولهها به روشهای نورد گرم و سرد، اکستروژن و کشش سرد تولید میشوند و مقاومت بالاتری در برابر خوردگی دارند. علاوه بر این، اتصال آسان‌تری دارند و به دلیل ساختار یکپارچه، جوشکاری آن نیازمند توجه کمتری است. هر یک از این نوع لولهها بر اساس نیازها و شرایط خاص هر پروژه، انتخاب میشوند. در صورتی که به انواع لوله‌های مانیسمان و درزدار نیاز دارید، همین حالا با ما در آهن وان با شماره 02191093057 تماس بگیرید.
References
https://www.airhydraulic.com/news/difference-between-seamless-and-welded-pipe.html
https://www.quora.com/What-is-difference-between-seam-and-seamless-pipe
