شناژ، قسمت حیاتی از فونداسیون یک ساختمان است که برای اتصال پی های عمودی استفاده می‌شود.
این واژه از کلمه “شن” گرفته شده و ریشه فرانسوی “Shenage” را دارد که به معنای “زنجیر کردن” است. شناژ‌ها انواع مختلفی دارند که در آهن وان با هرکدام از ویژگی و کاربرد و مزایای آن آشنا می‌شویم.
خرید میلگرد در بازار ممکن است بسته به تحویل،نوع میلگرد و سایز آن متفاوت باشد.
فهرست محتوا
شناژ ساختمان چیست؟
شناژ یکی از مراحل حیاتی در کرسی چینی ساختمان است و برای اتصال تمامی پی‌ها یا فونداسیون‌های عمودی به کار می‌رود. در اکثر ساختمان‌ها، برای توزیع یکنواخت نیروی حاصل از وزن ساختمان به زمین، از پی‌های منفرد استفاده می‌شود. این پی‌ها به صورت جداگانه قرار داده شده و با یکدیگر تماس ندارند، اما نیاز است که این پی‌های منفرد را با استفاده از یک پی نواری یا افقی محکم به یکدیگر متصل کنیم، که به آن شناژ می‌گویند. شناژ در یک ساختمان، نیروهای کششی و فشاری که توسط پی‌های عمودی و افقی ایجاد می‌شوند، را تحمل می‌کند.
اهمیت وجود شناژ ساختمان
حضور شناژ در یک سازه باعث می‌شود قسمت‌های مختلف بنا به صورت یکپارچه عمل کرده و تمام نشست‌ها در ساختمان یکنواخت باشند. این باعث می‌شود که نیروهای وارد شده، مانند نیروی زمین‌لرزه و باد، به جای اینکه به یک نقطه وارد شوند، در تمام فونداسیون ساختمان پخش شده و از خرابی و خسارت ساختمان جلوگیری می‌کند. شناژ همچنین با نام کلاف نیز شناخته می‌شود. در ساخت شناژهای ساختمان، معمولاً از مواد مختلفی مانند تیرآهن، میلگرد، تیر چوبی و غیره استفاده می‌شود.
شناژبندی چیست؟
شناژ به معنای زنجیر کردن است. شناژ بندی به معنای اتصال یا دوختن قسمت‌های مختلف یک ساختمان به یکدیگر است. با انجام شناژ بندی، کل سازه به طور یکپارچه عمل می‌کند و از حرکت افقی پی‌های منفرد جلوگیری می‌شود. وقتی پی‌های یک سازه منفرد باشند و از شناژ بندی استفاده نشود، احتمال دارد که هر کدام از پی‌ها تحت تأثیر نیروهای وارده مانند زلزله حرکت کنند. در این صورت، استحکام کل سازه به خطر می‌افتد. اما با شناژ بندی، پی‌های منفرد به کمترین حد ممکن تحرک خود را دارند و در صورت وارد شدن نیرو و حرکت کل پی‌های سازه، یکنواختی حفظ می‌شود و شدت نیروی وارده کاهش می‌یابد، که به تبع آن، آسیب کمتری به سازه وارد می‌شود.
انواع شناژ ساختمان
1. شناژ افقی: برای اتصال بین ستون‌های فونداسیون به کار می‌رود. با استفاده از شناژ افقی، نیروهای وارد شده به سازه به صورت یکنواخت در تمامی بخش‌های فونداسیون پراکنده می‌شوند، که باعث کاهش خرابی و خسارت سازه می‌شود. در ساخت سازه‌های ضد زلزله معمولاً از شناژ افقی به صورت ضربدری یا خرپا استفاده می‌شود.
وظایف شناژ افقی: تحمل و منتقل کردن نیروهای کششی ایجاد شده توسط وزن ساختمان و نیروهای وارد شده از سمت ستون‌های عمودی، همچنین پخش یکنواخت انرژی ورودی به ساختمان و انتقال آن به زمین.
مشخصات شناژ افقی: عرض حداقل ۳۵ و حداکثر ۶۰ سانتیمتر دارد و برای ساخت آن به حداقل ۶ شاخه میلگرد ۱۰ آجدار نیاز است.
۲. شناژ قائم: شناژ عمودی یا عمودی، معمولاً برای ساخت ساختمان‌های چند طبقه به کار می‌رود و وظیفه اتصال پی‌های افقی را بر عهده دارد. این نوع شناژ، جلوگیری از تجمع نیروها در یک نقطه از ساختمان را بر عهده دارد و در انتقال نیروهای وارد از زلزله و سایر عوامل طبیعی نقش اساسی دارد. شناژ قائم همچون شناژ افقی به شکل خرپا یا ضربدری به شناژهای افقی متصل می‌شود. عرض حداقل شناژ عمودی باید حدود ۲۰ سانتیمتر و حداکثر ۲۵ سانتیمتر باشد. برای ساخت شناژ قائم، در حدود چهار شاخه میلگرد ۱۲ آجدار مورد نیاز است، اما در صورتی که به ستون سازه متصل نشود، میتوان از ۸ شاخه میلگرد استفاده کرد.
۳. شناژ مورب: این نوع شناژ، همانند شناژهای افقی، در سازه‌هایی که تحت تاثیر زلزله قرار می‌گیرند، اهمیت زیادی دارد. زمانی که زمین لرزیده و نیروهای زلزله به ساختمان وارد می‌شوند، پوسته زمینی حرکات و امواجی را ایجاد می‌کند. بنابراین، برای مقاومت بهتر در برابر این نیروها، لازم است کلاف ساختمان به دو طرف هر دو پی تحتانی و فوقانی تقویت شود. استفاده از شناژ مورب، کنار شناژهای افقی، توصیه می‌شود. در این نوع شناژ، میلگردها از پشت ساختمان آغاز شده و تا بخش زیرین فونداسیون ادامه می‌یابد. این اقدام باعث می‌شود که اتصال محکمی در جهت مقاومت در برابر حرکات زمینی ایجاد شود.
۴. شناژ مخفی: یکی از دیگر انواع شناژ، شناژ مخفی است که در ساختمان‌هایی با سقف تیرچه بلوک و دهانه‌های بزرگ به طول بیشتر از ۴ متر استفاده می‌شود. فواصل بین شناژهای مخفی حدود ۲ متر است. در این نوع شناژ، از دو میلگرد ۱۶ آجدار، یکی در بالا و یکی در پایین مقطع استفاده می‌شود و فاصله تقریبی بین این میلگردها حدود ۱۰ سانتیمتر است.
شاید برای شما جالب باشد: خرید هاش
موقعیت و مشخصات شناژ قائم
در ساختمان‌های دو طبقه یا دارای زیرزمین، باید در تمامی گوشه‌های بیرونی از کلاف قائم گوشه استفاده شود. هزینه فونداسیون دو طبقه بستگی به عمق گودبرداری و وجود زیرزمین دارد. عرض شناژ قائم نباید از عرض دیوار مجاور کمتر باشد. در دیوارهای بیرونی که کارهای نمایی انجام می‌شود، عرض شناژ می‌تواند حداکثر ۵ سانتیمتر کمتر از دیوار باشد و عرض کلاف افقی باید حداقل ۲۰ سانتیمتر باشد. شناژ قائم باید در نقاط تقاطع دیوارها قرار گیرد. اگر دیواری که بین دو کلاف قرار می‌گیرد طول بیشتر از ۵ متر داشته باشد، باید از کلاف قائم اضافی در فواصل ۵ متری در داخل دیوار استفاده کرد.
ویژگی‌های شناژ قائم بتنی تک
1. میلگردهای طولی با حداقل سایز 12 و از نوع آجدار استفاده می‌شود.
- حداقل 4 میلگرد در طول 4 گوشه شناژ با پوشش بتن مناسب استفاده می‌شود.
- استفاده از تنگ‌هایی با اندازه میلگرد 8 برای بستن میلگردهای طولی با یکدیگر، و فاصله تنگ‌ها از 20 سانتیمتر بیشتر نمی‌شود.
- در ناحیه بحرانی بالا و پایین کلاف، فاصله تنگ‌ها از 20 سانتیمتر بیشتر نمی‌شود.
- در ناحیه بحرانی بالا و کلاف، فاصله تنگ‌ها 10 سانتیمتر است.
- طول ناحیه بحرانی در کلاف قائم از برداخلی کلاف محاسبه می‌شود و باید بزرگتر از یک پنجم فاصله محور تا محور شناژهای افقی بالا یا پایین دیوار یا دو برابر ضخامت شناژ قائم در راستای عمود به دیوار باشد.
- در اطراف میلگردهای طولی، حداقل 30 سانتیمتر پوشش بتن قرار می‌گیرد.
- در صورتی که عرض مقطع کلاف بیشتر از 35 سانتیمتر شود، از 6 عدد میلگرد طولی استفاده می‌شود.
9. میلگردهای طولی در طبقه‌های پایین با خم 90 درجه به اندازه 20 سانتیمتر و به صورت عمودی حداقل به مقدار 25 سانتیمتر در داخل پی یا کلاف زیر دیوار مهار می‌شوند.
فرق شناژ قائم و ستون در ساختمان
شناژ قائم و ستون هر دو بخش‌های مهمی از سازه ساختمانی هستند، اما کاربردها و وظایف آن‌ها متفاوت است.
- شناژ قائم:
– شناژ قائم معمولاً به عنوان یک اتصال عمودی بین طبقات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
– وظیفه شناژ قائم اتصال پی‌ها یا پایه‌های عمودی ساختمان به سازه‌های بتنی یا فونداسیون دیگر است.
– در مواردی که ساختمان نیاز به پایه‌های استوانه‌ای یا مستطیلی دارد، شناژ قائم برای اتصال این پایه‌ها به فونداسیون استفاده می‌شود.
– شناژ قائم عموماً بیشتر به عنوان یک اتصال ساختاری و مکانیکی عمل می‌کند.
- ستون:
– ستون‌ها عناصر عمودی ساختمان هستند که بارهای ساختمانی را به فونداسیون یا زیرسازی آن منتقل می‌کنند.
– وظیفه اصلی ستون‌ها حمل و انتقال بارهای عمودی به زیر ساختمان و سپس به خاک فونداسیون است.
– ستون‌ها در مواردی که نیاز به پایه‌های عمودی مستقل برای ساختمان وجود دارد استفاده می‌شوند.
– ستون‌ها معمولاً به صورت ساختاری شناخته شده و در طول ساختمان قرار می‌گیرند و به صورت مستقیم بارهای عمودی را به فونداسیون منتقل می‌کنند.
در کل، شناژ قائم معمولاً برای اتصالات عمودی مورد استفاده قرار می‌گیرد، در حالی که ستون‌ها عناصر اصلی و اساسی برای انتقال بارهای عمودی در ساختمان هستند.
مزایا و معایب شناژبندی ساختمان
مزایا
- افزایش استحکام و پایداری: شناژبندی باعث افزایش استحکام و پایداری ساختمان در برابر نیروهای خارجی مانند زلزله و باد می‌شود.
- کاهش خطر خسارت: با ایجاد اتصالات محکم بین اجزای سازه، خطر خسارت جزئی یا کلی به ساختمان در صورت وقوع حوادث کاهش می‌یابد.
- افزایش عمر مفید: سازه‌هایی که به‌طور مطمئن شناژبندی شده‌اند، معمولاً دارای عمر مفید بیشتری هستند.
- مقاومت در برابر نشست: شناژبندی می‌تواند از نشست ناخواسته ساختمان جلوگیری کند و برای توزیع یکنواخت نیروها در ساختمان مفید باشد.
معایب
- هزینه بالا: اجرای شناژبندی ممکن است با هزینه‌های بالایی همراه باشد، به ویژه در ساختمان‌های بزرگ و پیچیده.
- نیاز به مهارت و تجربه: اجرای شناژبندی نیازمند مهارت و تجربه کافی است، زیرا نیاز به انجام عملیات دقیق و صحیح دارد.
- مشکلات در دسترسی: در برخی موارد، دسترسی به نقاط مختلف برای اجرای شناژبندی ممکن است دشوار باشد و احتیاج به تجهیزات و ابزارهای ویژه داشته باشد.
- محدودیت‌های معماری: شناژبندی ممکن است محدودیت‌هایی را در طراحی و معماری ساختمان ایجاد کند و به برخی از جزئیات زیبایی و طراحی فضاهای داخلی زیان برساند.
با اینکه شناژبندی ممکن است هزینه و زمان بیشتری را در اجرای ساختمان ایجاد کند، اما از لحاظ ایمنی و پایداری ساختمان بسیار حیاتی است و به طور کلی مزایای بسیاری را ارائه می‌دهد.
علت استفاده از شناژ چیست؟
استفاده از شناژ در ساختمان به دلایل متعددی انجام می‌شود که عبارتند از:
- افزایش استحکام: شناژبندی باعث ایجاد اتصالات محکم بین اجزای سازه می‌شود که به تقویت و افزایش استحکام و پایداری ساختمان کمک می‌کند.
- کاهش خطر خسارت: با استفاده از شناژ، خطر خسارت به ساختمان در مواجهه با نیروهای خارجی مانند زلزله، باد و فشارهای جانبی کاهش می‌یابد.
- کنترل نشست: شناژبندی می‌تواند به کنترل و مدیریت نشست ساختمان کمک کند و از نشست نامطلوب و ناخواسته آن جلوگیری کند.
- افزایش عمر مفید: سازه‌هایی که به‌طور مناسب شناژبندی شده‌اند، معمولاً دارای عمر مفید بیشتری هستند.
- مقاومت در برابر نیروهای جانبی: شناژبندی به ساختمان مقاومت بیشتری در برابر نیروهای جانبی مانند باد، لرزه زمین و فشارهای جانبی اعمال شده در زمانهای وقوع حوادث، می‌دهد.
به طور کلی، استفاده از شناژ در ساختمان به منظور افزایش ایمنی، استحکام و پایداری سازه و کاهش خطرات مربوط به حوادث طبیعی و نیروهای خارجی صورت می‌گیرد.
در چه مواردی میتوان از شناژ برای ساختمان استفاده نکرد؟
استفاده از شناژ در ساختمان‌ها به طور عمومی برای افزایش استحکام و پایداری سازه و کاهش خطرات مربوط به حوادث و نیروهای جانبی اعمال می‌شود. با این حال، در برخی موارد ممکن است استفاده از شناژ مناسب نباشد، از جمله:
- ساختمان‌های کوچک: در ساختمان‌های کوچک و یا با ساختار ساده که به خاطر شرایط محیطی خاص یا استفاده موقت بودن، استفاده از شناژ لزومی نداشته باشد.
- ساختمان‌های پایین‌ترین زمین: در برخی مناطق که شرایط جغرافیایی و زمین‌شناسی محل ساختمان به گونه‌ای است که خطراتی مانند لرزه‌زمین وجود ندارد، استفاده از شناژ لزومی ندارد.
- ساختمان‌های با ساختار سنتی: در برخی ساختمان‌های با ساختار سنتی که با استفاده از مواد محلی و سنتی ساخته شده‌اند و نیاز به استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته وجود ندارد، استفاده از شناژ ممکن است مورد نیاز نباشد.
- ساختمان‌های با استفاده از سیستم‌های مهاربندی خاص: برخی سیستم‌های مهاربندی خاص می‌توانند نیاز به استفاده از شناژ را کاهش دهند، به شرطی که این سیستم‌ها توانایی مهار نیروهای جانبی و ورودی را فراهم آورند.
با این وجود، تصمیم برای استفاده یا عدم استفاده از شناژ برای هر ساختمان باید با توجه به شرایط محیطی، نیازهای سازه، استانداردها و مقررات محلی اتخاذ شود.
تفاوت شناژ با فنداسیون
شناژ و فونداسیون هر دو بخشی از ساختمان هستند که نقش مهمی در استحکام و پایداری ساختمان دارند، اما تفاوت‌های مهمی نیز دارند:
- استفاده
فونداسیون: بخشی از ساختمان است که به عنوان پایه و ستون اصلی آن عمل می‌کند و بر روی خاک ساخته می‌شود.
شناژ: عمدتاً برای تقویت سازه‌های فونداسیون و جلوگیری از حرکتهای زمینی مانند زلزله استفاده می‌شود.
- وظیفه
فونداسیون: توزیع و وارد کردن وزن ساختمان به طور یکنواخت بر روی خاک و جلوگیری از فروریختن ساختمان به خاطر فشارهای ناشی از وزن آن.
شناژ: تقویت و تثبیت فونداسیون، جلوگیری از حرکتهای ناشی از فشارهای زمینی مانند زلزله و باد، و توزیع نیروها به طور یکنواخت در ساختمان.
- مواد ساخت
فونداسیون: معمولاً از بتن مسلح، بتن تسمه‌ای، یا بلوک‌های بتنی ساخته می‌شود.
شناژ: از موادی مانند میلگرد و بتن استفاده می‌کند که به طور معمول ترکیبی از آرماتورهای فولادی و بتن مسلح است.
- مکان قرارگیری
فونداسیون: قسمتی از ساختمان است که در زیر ساختمان قرار می‌گیرد و به صورت افقی در تماس با خاک قرار دارد.
شناژ: بیشتر در بخش‌هایی از فونداسیون استفاده می‌شود که نیاز به تقویت و پایدارسازی دارند و ممکن است عمودی یا مورب باشند.
مشخصات میلگردهای استفاده شده برای شناژ
– میلگردهای طولی باید آجدار با حداقل قطر 12 میلی‌متر داشته باشند.
– حداقل 4 میلگرد در چهار گوشه‌ی شناژ (کلاف) با پوشش بتنی مناسب قرار می‌گیرند.
– در صورتی که عرض شناژ (کلاف) بیشتر از 35 سانتیمتر باشد، تعداد میلگردهای طولی را به 6 عدد یا بیشتر افزایش داده و فاصله هر دو میلگرد مجاور را کمتر از 25 سانتیمتر نگه دارید.
– میلگردهای طولی باید با تنگ‌هایی به قطر حداقل 8 میلی‌متر به یکدیگر بسته شوند و فاصله‌ی تنگ‌ها از هم بیشتر از 200 میلی‌متر نباشد.
– در ناحیه بحرانی، فاصله تنگ‌ها باید به 10 سانتیمتر کاهش یابد و میلگرد وصله در این ناحیه استفاده نشود.
– پوشش بتن اطراف میلگردهای طولی باید برای شناژهای زیر دیوار حداقل 5 سانتیمتر و برای شناژ یا کلاف‌های بالای دیوار حداقل 3 سانتیمتر باشد.
قیمت اجرای شناژ ساختمان
قیمت اجرای شناژ ساختمان به عوامل متعددی از جمله ابعاد ساختمان، نوع مصالح مورد استفاده، شرایط زمینی، موقعیت مکانی، قوانین محلی و شرایط بازار بستگی دارد. بنابراین، برای تعیین قیمت دقیق نیاز به بررسی جزئیات بیشتر و مشاوره با پیمانکاران و متخصصان ساختمانی دارید. پس همین الان با کارشناسان آهن وان تماس بگیرید و از جزییات مطلع شوید.
شاید برای شما جالب باشد: تیرآهن 14
جمع بندی آهن وان
شناژ، یک عنصر مهم در ساختمان‌های چند طبقه و سازه‌های بلند است که برای انتقال بارهای عمودی و افقی به زمین و کنترل حرکات زلزله اساسی استفاده می‌شود. این عنصر با اتصال پایه‌ها به فونداسیون و ارتباط با ستون‌ها و سیستم‌های مهاربندی، سازه را تقویت و به پایداری و ایمنی آن کمک می‌کند. از مزایای شناژ میتوان به توزیع نیروها، جلوگیری از تجمع نیروها در یک نقطه، و ایجاد اتصال محکم بین بخش‌های مختلف ساختمان اشاره کرد. با این حال، هزینه اجرای شناژ و وابستگی به شرایط محلی و مصالح مورد استفاده می‌تواند چالش‌هایی را به همراه داشته باشد.
